Νέα

Τι επακόλουθα μπορεί να έχει η αποσύνδεση της ύστερης 3ης χιλιετίας π.Χ. από το πρόβλημα της «ελεύσεως των Ελλήνων»; Στόχος της 6ης διάλεξης είναι να καταδείξει τις αρχαιολογικές, πολιτισμι­κές και ενδεχομένως και γλωσσικές διασυνδέσεις που ανακύπτουν μεταξύ της 3ης και της 2ης χιλιε­τίας π.Χ. στο Αιγαίο, αν ο πολιτισμός της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού θεωρηθεί πλέον, τουλάχι­στον εν μέρει, πολιτισμός ελληνόφωνος. Στο πλαίσιο αυτό διερευνώνται οι συνέπειες μιας τέτοιας οπτικής σε σχέση και με τον ιστορικό πυρήνα των μεταγενέστερων επικών και μυθολογικών παρα­δόσεων. Τέλος, εξετάζεται και μια τελευταία προσπάθεια αναδιατύπωσης της παραδοσιακής θεωρί­ας Κουργκάν, η οποία τοποθετεί την πρώτη εμφάνιση της ελληνικής γλώσσας στην Ελλάδα στα τέλη της 4ης χιλιετίας π.Χ.

Η πιο δημοφιλής θεωρία για την «έλευση των Ελλήνων» είναι αυτή που την τοποθετεί στα τέλη της 3ης χιλιετίας π.Χ., περί το 2200 π.Χ. Πρόκειται για την επιστημονική εκείνη άποψη που εδώ και δε­καετίες έχει συγκεντρώσει μια αξιοσημείωτη διεπιστημονική συναίνεση, με αποτέλεσμα να κατα­κτήσει μια σταθερή θέση, μεταξύ άλλων, σε σχολικά βιβλία και πανεπιστημιακά εγχειρίδια. Κατά πόσο ισχύει όμως πλέον η θεωρία αυτή από την σκοπιά της προϊστορικής αρχαιολογίας; Στόχος της 5ης διάλεξης είναι να παρουσιάσει την ιστορία της αρχαιολογικής έρευνας όσον αφορά την διασύν­δεση της ύστερης 3ης χιλιετίας π.Χ. με το ζήτημα της πρώτης εμφάνισης της ελληνικής γλώσσας. Παράλληλα, θα εξεταστεί και μια λιγότερη διαδεδομένη εκδοχή της ίδιας ευρύτερης θεωρίας, αυτή που τοποθετεί την «έλευση των Ελλήνων» στην περίοδο των Καθέτων Λακκοειδών Τάφων (18ος – 16ος αι. π.Χ.).

Ποιοι λαοί έζησαν κατά την προϊστορία στον ελλαδικό χώρο και στο Αιγαίο; Ποιοι ήταν οι «Προέλληνες» και οι μυστηριώδεις Πελασγοί; Τι γλώσσα/ες μιλούσαν οι Μινωίτες; Ποια είναι τα αρ­χαιότερα βέβαια ίχνη της ελληνικής γλώσσας; Στόχος της 4ης διάλεξης είναι διερευνήσει την πληθυ­σμιακή και γλωσσική προϊστορία στον χώρο του Αιγαίου μέσα από δύο συναρπαστικές γραμμές έρευνας: του λεγόμενου «προελληνικού υποστρώματος» και των προαλφαβητικών γραφών του Αι­γαίου. Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζονται ζητήματα, όπως ο μη ελληνικός, προϊστορικός τοπωνυμιακός ορί­ζοντας στην ηπειρωτική Ελλάδα και στο Αιγαίο, η Γραμμική Β και η Μυκηναϊκή Ελληνική, οι κρητι­κές γραφές και η γλωσσική ταυτότητα του μινωικού πολιτισμού, αλλά και οι αμφιλεγόμε­νες νεολιθι­κές «πρωτογραφές».

Αναζητώντας τις ρίζες της ελληνικής γλώσσας, εισερχόμαστε στη σφαίρα ενός από τα πιο ενδια­φέροντα, αλλά και δυσεπίλυτα προβλήματα στην ιστορία της επιστήμης: του ινδοευρωπαϊκού προ­βλήματος. Για περισσότερους από δύο αιώνες το ινδοευρωπαϊκό πρόβλημα αποτελεί αντικεί­μενο όχι μόνο μιας σύνθετης διεπιστημονικής έρευνας, αλλά και ποικίλων εσφαλμένων αντιλήψεων, παρανοήσεων και ιδεολογικοπολιτικών καταχρήσεων. Στόχος της τρίτης διάλεξης είναι να εκθέσει την ιστορία και τις βασικές παραμέτρους του ινδοευρωπαϊκού προβλήματος, καθώς και τα βαθύτε­ρα κοινά σημεία του με ένα άλλο σώμα πηγών αναφορικά με την προέλευση του ελληνικού πολιτι­σμού: την αρχαία ελληνική γραπτή παράδοση.

Ποια είναι η ελληνική πολιτισμική ταυτότητα; Είναι αντικειμενική και απόλυτη ή υποκειμενική και σχετική; Αποτελούν η γλώσσα και το έθνος διαχρονικές ταυτοτικές σταθερές; Υπάρχει «ελληνική φυλή»; Στόχος της δεύτερης διάλεξης είναι να εκθέσει ορισμένες βασικές θεωρητικές προσεγγίσεις της πολιτισμικής ταυτότητας και να τις αντιπαραβάλλει με μερικές συγκεκριμένες έννοιες-κλειδιά που συνδέονται και με την ελληνική πολιτισμική ταυτότητα: τη γλώσσα, το έθνος, τη φυλή, καθώς και τη βαθύτερη πολιτισμική δομή, όπως αυτή περιγράφεται στην ιδέα περί μακράς διάρκειας (longue durée) της ιστοριογραφικής σχολής των Annales.

Έλληνες: ποῖ δὴ καὶ πόθεν; Μια γνωστή φράση από τον Φαίδρο του Πλάτωνα (227α: «ὦ φίλε Φαῖδρε, ποῖ δὴ καὶ πόθεν;» [«πού πηγαίνεις και από πού έρχεσαι;»]) είναι ο κλασικιστικός τίτλος ενός κύκλου διαλέξεων που στις αρχές του 21ου αιώνα επιθυμεί να διερευνήσει την προέλευση και το μέλλον του ελληνικού πολιτισμού. Ο κλασικισμός, ωστόσο, αν και βασική σταθερά της νεοελληνικής ταυτότητας, είναι μόνο ένας από τους πολλούς και σημαντικούς «-ισμούς» που εμπλέκονται στην απόπειρα ορισμού του ελληνικού πολιτισμού και στην επιστημονική μελέτη της προέλευσης και ταυτότητάς του. Στόχος της πρώτης αυτής διάλεξης είναι να προσφέρει μια απαραίτητη εισαγωγή στις πολλές και συναρπαστικές θεωρητικές προσεγγίσεις, πάνω στις οποίες βασίζονται οι κυριότερες υποθέσεις που έχουν διατυπωθεί για την προέλευση του ελληνικού πολιτισμού. 

Το Σπίτι του Αρχαιολόγου εγκαινιάζει έναν κύκλο αρχαιολογικών σεμιναρίων. Το πρώτο σεμινάριο, με τίτλο: "Έλληνες: ποῖ δὴ καὶ πόθεν; Μια αρχαιολογική και διεπιστημονική αναζήτηση στο χώρο και το χρόνο", πραγματοποιείται σε συνεργασία με τον Αιγέα - Εταιρεία Αιγαιακής Προϊστορίας και θα διεξαχθεί από τις 16 Οκτωβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου. Στο σεμινάριο αυτό των δέκα θεματικών ενοτήτων, ο Δρ Θεόδωρος Γ. Γιαννόπουλος θα εξετάσει το «από πού» (πόθεν) και το «προς πού» (ποῖ δὴ) των Ελλή­νων υπό ένα διαχρονικό και διεπιστημονικό πρίσμα. Τον κορμό της αφήγησης αποτελεί η πα­ρουσίαση των πιο πρόσφατων επιστη­μονικών εξελίξεων για την προ­έλευση του ελληνικού πολι­τισμού μέσα από το σχετικό ερευνητικό έργο του ομιλητή.

Το Μουσείο της Ακρόπολης εγκαινίασε στις 14 Σεπτεμβρίου 2018 την έκθεση "Από την απαγορευμένη πόλη: αυτοκρατορικά διαμερίσματα του Qianlong". Η έκθεση παρουσιάζει προσωπικά αντικείμενα, έργα τέχνης και έπιπλα που προέρχονται από τα κλειστά διαμερίσματα του Αυτοκράτορα της Κίνας Qianlong (1711–1799) στην Απαγορευμένη Πόλη του Πεκίνου. Τα αντικείμενα αντιπροσωπεύουν έναν αιώνα κινεζικού πολιτισμού. Το Σπίτι του Αρχαιολόγου, μέσω της συνεργάτιδός του, Δρα Παρασκευή Ελεφάντη, ανέλαβε τη μετάφραση των κειμένων της έκθεσης. 

Το Σπίτι του Αρχαιολόγου με μεγάλη χαρά παρουσιάζει το βιβλίο Αντίδωρο στην Άννα Αποστολάκι. Η ζωή, το έργο και η συνεισφορά της. Το βιβλίο εκδόθηκε από το Λύκειο των Ελληνίδων. Το Σπίτι του Αρχαιολόγου ανέλαβε το σχεδιασμό και την παραγωγή. Πρόκειται για τα πρακτικά επιστημονικής ημερίδας, που διοργανώθηκε στην Αθήνα στις 24 Νοεμβρίου 2015. Η ημερίδα ήταν αφιερωμένη στη ζωή και το έργο της αρχαιολόγου και λαογράφου Άννας Αποστολάκι (1881-1958), πρωτοπόρα μορφή της ελληνικής επιστήμης. Ήταν δε μια από τις πρώτες φοιτήτριες του Πανεπιστημίου Αθηνών, από τις πρώτες γυναίκες μέλος πολλών επιστημονικών φορέων και η πρώτη γυναίκα διευθύντρια μουσείου στην Ελλάδα.

Το Σπίτι του Αρχαιολόγου ιδρύθηκε μέσα στη δίνη της οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης της Ελλάδας με την ελπίδα να προσφέρει νέες, καινοτόμες και ευφάνταστες ιδέες στην αρχαιολογία και εν γένει στον ελληνικό πολιτισμό. Πρωταρχικός του σκοπός είναι να αποτελέσει ένα πραγματικό σπίτι για όλους τους αρχαιολόγους, καθώς και για όλους όσοι ασχολούνται ευρύτερα με την επιστήμη της αρχαιολογίας, βοηθώντας τους στην καλύτερη τέλεση του έργου τους.

PLG_GSPEECH_SPEECH_BLOCK_TITLE PLG_GSPEECH_SPEECH_POWERED_BY GSpeech